Dyskusja nt. funkcjonowania systemu finansowania nauki w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem konkursów, w których naukowcy mogą uzyskać pieniądze na finansowanie swoich badań - to jeden z celów organizowanych w woj. śląskim Dni Narodowego Centrum Nauki.
Podczas zorganizowanej w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach konferencji prasowej dyrektor Narodowego Centrum Nauki (NCN) prof. Andrzej Jajszczyk powiedział, że przez ponad dwa lata funkcjonowania do NCN wpłynęło ponad 25 tys. wniosków o finansowanie badań naukowych "na sumę życzeń 10 mld zł". Z tego zakwalifikowano do finansowania 5,5 tys. wniosków na ok. 2 mld zł. "To pokazuje, że współczynnik sukcesu u nas, w sensie liczby uzyskanych grantów w stosunku do złożonych wniosków jest średnio ok. 22 proc." - powiedział Jajszczyk.
"Jak się patrzy na agencje grantowe w takich krajach najbardziej rozwiniętych, to te liczby podobnie wyglądają, co oczywiście nie oznacza, że nie chcielibyśmy mieć więcej pieniędzy do dzielenia między naukowców. To jest oczywiste" - dodał Jajszczyk.
Dyrektor NCN podkreślił, że oceny projektów badawczych dokonują eksperci, naukowcy - zarówno polscy jak i zagraniczni. Jest to "ocena środowiskowa". "Trzeba powiedzieć, że rośnie procent ekspertów zagranicznych, których prosimy o ocenianie wniosków; i to ma kilka celów. Jednym z celów jest to, że w niektórych specjalnościach brakuje jakby ekspertyzy krajowej, innym celem jest oderwanie trochę czasami od lokalnych układów, co jakby nigdy nie zaszkodzi, żeby spojrzeć z zewnątrz, ale też ważnym celem jest promocja polskiej nauki" - mówił Jajszczyk.
Przewodniczący Rady NCN prof. Michał Karoński omawiając konkursy w jakich mogą uczestniczyć naukowcy z całego kraju, powiedział, że są wśród nich również takie, które służą mobilności. "Jednym z problemów polskiej nauki jest to, że ludzie rodzą się i umierają w tej samej uczelni, w tym samym miejscu. Chcemy to zmieniać, chcemy pokazywać młodym, że trzeba się ruszyć, że dajemy do tego bardzo dobre warunki" - powiedział Karoński.
Poinformowano, że spektrum finansowania projektów badawczych jest szerokie, co oznacza, że decydującym kryterium jest jakość, a nie dyscyplina naukowa. "Chcemy finansować wszystkie te pomysły, które są dobre, które nas rozwijają, które nas posuwają do przodu, które stanowią potem podłoże do badań stosowanych, których skutki będziemy odczuwać wszyscy jako coś konkretnego" - dodał dyrektor NCN.
Udział śląskich uczelni w projektach finansowanych w 2012 roku - to ok. 90 mln zł. Ze wsparcia skorzystało ok. 270 osób. Wśród grantów - jak poinformował Karoński - 60 proc. dotyczy nauk ścisłych i technicznych (podobnie jest w całym kraju).
Dni Narodowego Centrum Nauki potrwają w Katowicach dwa dni. Naukowcy będą mieli niepowtarzalną okazję by dowiedzieć się jak można starać się o granty, w jakich programach można wziąć udział, jak powinien wyglądać prawidłowo wypełniony wniosek, który odniesie skutek. Przy okazji Centrum chce pokazać uczelniom, że w niektórych sprawach administracyjnych można naukowca odciążyć. Pracownicy administracyjni jednostek naukowych poznają zasady regulujące formalną obsługę wniosków i projektów finansowanych przez Centrum.
Rozpoczęły się również spotkania informacyjne skierowane do wszystkich naukowców zainteresowanych konkursami, w tym również osób rozpoczynających karierę naukową. Są to spotkania tematyczne przeznaczone dla przedstawicieli różnych grup dyscyplin - "Nauki Humanistyczne, Społeczne i o Sztuce", "Nauki Ścisłe i Techniczne", "Nauki o Życiu", oraz spotkanie dla młodych naukowców pt. "Seminarium pt. Mechanizmy finansowania badań młodych naukowców w Polsce". Spotkania są organizowane w uczelniach - w Katowicach i Gliwicach.
Drugiego dnia, w czwartek po raz pierwszy młodym naukowcom zostanie przyznana nagroda Narodowego Centrum Nauki za znaczące osiągnięcia naukowe.
Narodowe Centrum Nauki jest agencją wykonawczą powołaną do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli prac eksperymentalnych lub teoretycznych podejmowanych przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na praktyczne zastosowania ani użytkowanie. Nadzór nad instytucją sprawuje minister nauki i szkolnictwa wyższego, z kolei za kształt konkursów odpowiada Rada składająca się z 24 wybitnych naukowców. Siedzibą NCN jest Kraków.
Organizatorami wydarzenia są Narodowe Centrum Nauki oraz Regionalna Konferencja Rektorów Uczelni Akademickich (RKRUA).
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
